In de kinderopvang is het ook een issue: hoe vieren we het sinterklaasfeest dit jaar? Kunnen we de, toch best wel stereotyperende, versiering en boekjes nog wel gebruiken? Passen we de liedjes aan of waren die al aangepast?
Het moge anno 2015 duidelijk zijn dat de figuur ‘zwarte Piet’ als kwetsend en beledigend kan worden ervaren en in de rol van clowneske knecht, is de associatie met de slavernij onvermijdelijk. Maar wat blijft het moeilijk uit te leggen, want het is toch gewoon een leuk kinderfeest?
Stel nou eens dat de hulpjes van Sinterklaas geen donkere mannen, maar blonde vrouwen zouden zijn. En dan bedoel ik geen doorsnee blonde vrouwen, maar het stereo type; grote (nep)borsten, korte rokjes, hoge hakken, gelakte (nep)nagels, rode lippen, opgeplakte wimpers en pruiken met hoogblond haar. Laten we deze dames voor het gemak geen ‘zwarte Pieten’ maar ‘blonde Truusjes’ noemen. Ziet u ze al staan, volledig onderdanig, rondom de oude man Sinterklaas? Ze snappen nergens wat van, maken aan de lopende band blunders en zijn de hele dag aan het bakken, schrobben en inpakken. Zouden we dat beeld over vrouwen, ieder jaar opnieuw, aan onze kinderen willen meegeven?
‘Samen kunnen we het mooie kinderfeest ontdoen van onbewust en onbedoeld racisme’
Het argument dat zwarte Piet helemaal niet ‘zwart’ is maar zwart is geworden van het roet in de schoorsteen, gaat ook al niet op. Want waarom heeft hij dan kroeshaar, gouden oorringen en grote, rode lippen? Geruststellend is wel dat het fenomeen zwarte Piet niet racistisch bedoeld is. Maar helaas, onbedoeld racisme is ook racisme en daarmee niet minder ernstig en misschien nog wel pijnlijker.
Natuurlijk, we willen niemand kwetsen, maar we willen wel ons traditionele kinderfeest vieren. Kan dat? Het goede nieuws is: ja, dat kan! Kinderzenderzender Nickelodeon komt dit jaar met ongeschminkte, naturel Pieten. Ook het door kinderen veel bekeken Sinterklaasjournaal deed vorig jaar een dappere poging met de introductie van de roet-Pieten en clowns-Pieten. Of het een succes gaat worden of niet, het is in ieder geval een begin. En het is ook onze verantwoordelijkheid om met alternatieven te komen. De tijd is er rijp voor. Gewoon een kwestie van kansen grijpen en kansen creëren. Samen kunnen we het mooie kinderfeest ontdoen van onbewust en onbedoeld racisme.
De vorige keer schreef Kirsten een weblog over het reilzen en zeilen op een vve-groep, ná het harde nieuws dat vee niet werkt. Lees hier haar blog >>